Brandstofverbruik bij een aantal veldbewerkingen (deel 1)

Brandstofverbruik bij zaaibedbereiding met niet-kerende grondbewerking (NKG)

In 2018 en 2019 voerde Hooibeekhoeve een proef uit waarbij er werd gekeken naar de zaaibedbereiding bij korrelmais met niet-kerende bodembewerking en met variatie in bandenspanning. Bepaalde stroken werden voor de zaaibedbereiding tot 60 cm diep bewerkt met een vaste tand cultivator met 9 tanden (Evers Forest). Daarna gebeurde de zaaibedbereiding met een 4-rijïge schijveneg (Evers Orlov) met een werkdiepte van ca 12 cm. Op de andere stroken werd enkel met de schijveneg de grond bewerkt. Bijkomend was bij de zaaibedbereiding met de schijveneg dus ook nog een variatie in bandenspanning. Voor de hoge bandenspanning (HD) was dit 2,5bar en 0,6 bar bij de lage bandenspanning (LD). Hierbij moet wel opgemerkt worden dat de lage bandenspanning van 0,6 bar enkel in veldomsta ndigheden kan gebruikt worden en niet om over de weg te rijden. Onderstaande figuren (Fig.1 en Fig.2) geven het brandstofverbruik van de zaaibedbereiding weer voor de 4 situaties, respectievelijk voor de jaren 2018 en 2019.

Fig.1: Brandstofverbruik (2018) van zaaibedbereiding met schijveneg, na of zonder voorafgaande diepe NKG en met hoge (HD) of lage (LD) bandenspanning.

Fig.2: Brandstofverbruik (2019) van zaaibedbereiding met schijveneg, na of zonder voorafgaande diepe NKG en met hoge (HD) of lage (LD) bandenspanning.

Voor beide jaren zien we een gelijkaardig beeld van het brandstofverbruik voor de 4 verschillende situaties. Bandenspanning blijkt wel degelijk een effect te hebben op het brandstofverbruik, zoals reeds in het verleden werd vastgesteld. Een lagere bandenspanning vergroot het contactoppervlak waardoor de insporing en de wielslip (betere trekkracht) verlaagt. Het verschil tussen lage en hoge bandenspanning is groter wanneer er vooraf een diepe bewerking is gebeurd.
Waar er enkel met de schijveneg is gewerkt, ligt het brandstofverbruik ca 1 L/ha lager dan waar er vooraf nog een bewerking met de vaste tand cultivator gebeurde. Ook hier is een wat minder diepere insporing waarschijnlijk de oorzaak. Vermeldingswaardig is ook nog dat het brandstofverbruik van de diepe NKG met de vaste tand cultivator zo’n 12,76 L/ha bedroeg in 2019.
Wat betreft de korrelopbrengst zagen we dat deze bij de strategie van de combinatie vaste tand cultivator en schijveneg ongeveer 18% hoger was dan wanneer er enkel met de schijveneg werd gewerkt.

Brandstofverbruik bij zaaibedbereiding met kerende grondbewerking

In een andere proef werd het brandstofverbruik gemeten bij de zaaibedbereiding met een rotoreg (Tulip) na ploegen. De werkdiepte van de rotoreg bedroeg ca 8cm. Het ploegen gebeurde op een diepte van ca 28cm zonder en met ondergronders (ca 15cm onder ploegdiepte). Net als bovenstaande proef werd er gewerkt met een bandenspanning van 0,6 bar (LD) en 2,5 bar (HD). Figuren 3 en 4 geven het brandstofverbruik weer van de zaaibedbereiding voor de 4 situaties, respectievelijk voor 2018 en 2019.

Fig.3: Brandstofverbruik (2018) van zaaibedbereiding met rotoreg, na ploegen zonder of met ondergronders en met hoge (HD) of lage (LD) bandenspanning.

Fig.4: Brandstofverbruik (2019) van zaaibedbereiding met rotoreg, na ploegen zonder of met ondergronders en met hoge (HD) of lage (LD) bandenspanning.

Ook hier komt naar voor dat een lage bandenspanning leidt tot een lager verbruik. In 2018 komt dit sterker tot uiting dan in 2019. Het drogere voorjaar van 2019 zorgde ervoor dat de insporing minder was dan in 2018 toen de bodem duidelijk natter was.
De zaaibedbereiding na ploegen met ondergronders in combinatie met een hoge bandenspanning heeft een hoger brandstofverbruik dan wanneer er geen ondergronders gebruikt worden. Bij een lage bandenspanning was dit verschil er nagenoeg niet.
Voor de volledigheid geven we ook nog de opbrengst, van in dit geval, silomaïs mee. Voor deze maïsopbrengst zien we in deze proef geen grote verschillen, zoals dat bij de proef met de NKG wel het geval was. Waar er in 2018 nog een iets hogere opbrengst gerealiseerd werd bij ploegen met ondergronders (ploegen: 16 189 kg DS/ha en ploegen met ondergronders: 16 883 kg DS/ha), was er in 2019 nagenoeg geen verschil (ploegen: 22 292 kg DS/ha en ploegen met ondergronders: 22 308 kg DS/ha).

Conclusies

Uit de verschillende waarnemingen blijkt duidelijk dat een lage bandenspanning een lager brandstofverbruik geeft. Hoe groot het verschil met een hoge bandenspanning is, wordt grotendeels bepaald door de omstandigheden. De vochtigheid van de bodem en het al dan niet uitvoeren van een diepe hoofdgrondbewerking hebben hun invloed. Algemeen kan er gesteld worden dat een losse en/of natte bodem een hoger verbruik geeft.

Meer info:

Interessante tips om op een eenvoudige manier brandstof te besparen zijn terug te vinden op de website van Enerpedia via deze link.
Wil je meer weten over de resultaten van de proefveldwerking op Hooibeekhoeve, bezoek dan onze website of neem contact op met één van de medewerkers via hooibeekhoeve@provincieantwerpen.be of 014/85 27 07.

Auteurs: Nick Rutten en Gert Van de Ven

De gegevens uit dit artikel werden verzameld in kader van het Interregproject “Leve(n)de Bodem”.