Cyclisch koelen van appel: nefast voor kwaliteit of niet?

In sommige periodes heb je als bedrijf goedkopere stroom ter beschikking. De meest voorkomende voorbeelden zijn het daltarief of 's middags als je eigen zonnepanelen maximaal produceren. Wat is het effect op de kwaliteit van het product als er in functie van die tijstippen gekoeld wordt? Dat testte het VCBT uit met een lading jonagoldappels.

Met cyclische koeling bedoelen we dat er bijvoorbeeld ’s nachts dieper gekoeld wordt dan overdag, omdat men ’s nachts beschikt over goedkopere energie (nachttarief) of juist andersom kunnen sommige koelinstallaties overdag goedkoper koelen omdat er “gratis” zonne-energie beschikbaar is. Dit levert niet noodzakelijk een energiebesparing op, maar door in te spelen op de prijs kan er wel goedkoper gekoeld worden.

Wat betekent dit voor de vruchtkwaliteit wanneer er in een extreme situatie jaarrond continu cyclisch gekoeld wordt? VCBT testte het uit in 2014-2015. Jonagold appels werden tot juni in ULO bewaard waarbij de helft van de vruchten continu bij 1°C stonden en de andere helft een bewaarregime kregen dat schommelde van 0.3°C tot 1.7°C. Op verschillende momenten tijdens de bewaring werd de vruchtkwaliteit beoordeeld, ook na uitstalling bij 18°C. Hierbij waren hardheid, kleur en afwijkingen de belangrijkste aandachtspunten. Besluit van dit experiment was dat er geen verschil was in de kwaliteit tussen de vruchten die bewaard waren op constante of fluctuerende temperatuur. Wat dit betreft is er dus geen bezwaar om gebruik te maken van de cyclische koeling.

Met CFD-berekeningen (MeBioS) werden bovenstaande metingen bevestigd. Hier rekenden we wel een dag-nachtregime door voor een appelkoelcel van ongeveer 600 m³ waarbij ’s nachts de temperatuur 8 uren op 0.6°C werd gehouden en overdag 16 uren op 1.2°C. Uit deze berekeningen bleek dat er meer energie nodig is om de cyclische koeling in stand te houden (Figuur 1). In beide situaties ging men uit van continue ventilatie.

Figuur 1.  Cumulatief energieverbruik (kWh) van een appelkoelcel van 600 m³ bij 2 koelscenario’s

Ann Schenk (VCBT)

VCBT en MeBioS KU Leuven stapten twee jaar geleden samen in een project “Energiezuinige koeling van groenten en fruit”, gefinancierd door het Agentschap Innoveren en Ondernemen (LA-traject 120745), het Verbond van Belgische Tuinbouwcoöperaties, de firma’s Vos Technics, ABCool, HVA koeling, Aucxis Trading Solutions en Agrofresh. In dit project werd ondermeer nagegaan wat het effect van cyclische koeling is op de kwaliteit van appel.