Energietool berekent rendabiliteit van energie-investeringen

Je wil investeren in een maatregel die energie bespaart, maar hoe gunstig is dit voor je portemonnee en op welke termijn verdien je dit terug? Het VCBT en de postharvestgroep van KU Leuven werkten in het kader van het LA-traject 'Energiezuinige koeling' een energietool uit waarmee je kan berekenen hoeveel geld je kan besparingen met een bepaalde investering. De tool kun je raadplegen op de website van VCBT.

Objectieve metingen en berekeningen als basis van de tool

In het energieproject kwamen allerlei aspecten van de bewaring aan bod. Er zijn zoveel berekeningen en metingen rond energiebesparende scenario’s gemaakt, dat het zinvol was om die resultaten in een rekentool te gieten. Daarmee kan je als gebruiker nagaan wat een bepaalde investering nu uiteindelijk aan besparingen oplevert. Als basis bevat de rekentool alle gegevens die nodig zijn om warmteproductie van elk specifiek tuinbouwgewas te berekenen. Hierbij zijn de meest recent beschikbare gegevens gebruikt. Daarnaast is er gerekend met een koelkostenmodel dat ontwikkeld is door VCBT en dat rekening houdt met alle warmteproductie en -verliezen in een koelcel. De tool is ingevuld met energiebesparende maatregelen die in het energieproject naar boven zijn gekomen. 

Alle producten komen aan bod

Het eerste wat je als gebruiker moet doen wanneer je de tool gebruikt, is je energieprijs ingeven. Deze bepaalt immers hoeveel euro’s elke maatregel oplevert. De energiewinsten worden uitgerekend in kWh die je minder moet aankopen, maar energie heeft voor elk van ons een andere prijs.

Daarna kies je het product. Alle groente en fruit, zelfs tussenproducten zoals witloofwortels of aardbeiplanten, zijn voorzien in de tool. Het is belangrijk om het juiste product te kiezen: het kost nu eenmaal veel meer energie om 1 kg broccoli te koelen dan 1 kg appels. De winsten en terugverdientijden zullen voor broccolikoeling dan ook wat anders liggen dan voor appel.

Ventilatie heeft belangrijke invloed op energieverbruik

Ventilatoren vragen veel energie. Wanneer je kan besparen op ventilatie, zie je dat meteen op je eindafrekening. In de tool kan je instellen hoe hoog je de ventilatie reduceert. Je kan ook aangeven of je werkt met energiezuinigere EC-ventilatoren op de verdampers of met condensoren. Reductie van de ventilatie kan natuurlijk maar zolang de temperatuur in de koelcel homogeen blijft. Wanneer het koudste en het warmste punt in de cel te fel begint af te wijken van elkaar, moet er weer meer ventilatie zijn.

Bewaring op lagere temperatuur kan energiebesparing opleveren

Voor de start van het project dachten we dat bewaring bij hogere temperatuur minder energie zou kosten. Er gaat immers minder warmte verloren via isolatie wanneer je bewaart op hogere temperatuur. Nauwkeurige metingen bewijzen echter het tegenovergestelde. Bij een lage temperatuur is het product zo rustig en produceert het zelf zo weinig warmte dat dit ruimschoots opweegt tegen de isolatieverliezen in de tegenwoordig goed geïsoleerde koelcellen. In de tool kan je daarom ook berekenen hoeveel het je oplevert om te bewaren bij een graadje lager. Uiteraard kan die koudere bewaring alleen als het product dat ook verdraagt. De winst is ook duidelijker voor producten die lang worden bewaard.

Nieuwe technologie in de hoofdrol

Ze zijn voorlopig nog minder gekend in de groententeelt, maar wellicht doen lagezuurstofbewaring (ULO), dynamisch gecontroleerde atmosfeer (DCA) en 1-MCP (Smartfresh) binnenkort ook hier hun intrede. Alle drie zijn het technieken of middelen die de ademhaling van de groenten drastisch kunnen verlagen en zo de bewaring kunnen verlengen. De ademhaling van de groenten zelf is juist één van de belangrijkste warmtebronnen in de koelcel en het verlagen ervan levert dus snel energiewinst op. Hoeveel winst wordt duidelijk wanneer je iets invult in de tool. De waarden voor DCA zijn niet gevalideerd voor groenten, maar zouden in dezelfde grootorde moeten liggen.

Investeren: eerst even rekenen …

Wil je een energie-investering doen? Surf dan zeker even naar de tool op www.vcbt.be. Soms lijkt een investering interessant, maar blijkt een andere sneller winst op te leveren. De tool wordt ook steeds bijgewerkt met nieuwe gegevens zoals de invloed van koelflappen, spoilers, nieuwe koelmiddelen …

Onderzoek in het kader van het LA-traject “Energiezuinige koeling van groenten en fruit”, LA-120745,  gefinancierd door Agentschap Innoveren en Ondernemen, VBT, de firma’s Vos Technics, HVA Koeling, ABCool, Aucxis Trading Solutions, en Agrofresh.  Tool uitgewerkt met steun van Enerpedia.