Energieverbruik in de varkenshouderij

In kenniscoöperaties steken landbouwers de koppen bij elkaar om samen te groeien. Tijdens een bijeenkomst van een dergelijke studieclub van varkenshouders werd het thema energie besproken. Uit een analyse van het energieverbruik over de verbruiksposten van de deelnemende varkensbedrijven komen een aantal interessante conclusies naar voor.

In een vorig artikel kon je al enkele tips lezen om jouw elektriciteitsfactuur te verlagen. In dit tweede deel gaan we dieper in op het energieverbruik op het varkensbedrijf.

Energiescan 

Om de bedrijven met elkaar te kunnen vergelijken, werd per bedrijf een korte energiescan uitgevoerd. Voor bedrijven met zowel zeugen als vleesvarkens werd het energieverbruik verdeeld over de twee bedrijfstakken. Voor de bedrijfstak zeugenhouderij (incl. biggen) werd het energieverbruik uitgedrukt als kWh per gemiddeld aanwezige zeug (GAZ) per jaar. Voor de bedrijfstak vleesvarkens werd het verbruik uitgedrukt als kWh per vleesvarkensplaats per jaar.

Het elektriciteitsverbruik is verdeeld over volgende verbruiksposten:

• Verlichting
• Biggenlampen
• Circulatiepompen voor verwarming
• Mechanische ventilatie
• Sanitair warm water (SWW)
• Motoren en pompen
• Andere

Wat verwarming betreft, werd enkel het totale stookolieverbruik opgevraagd.

Het gemiddelde energieverbruik

Het jaarlijkse elektriciteitsverbruik op een zeugenbedrijf schommelt tussen 108kWh/GAZ en 192 kWh/GAZ en bedraagt gemiddeld 168 kWh/GAZ. Voor een vleesvarkensbedrijf bedraagt het gemiddelde elektriciteitsverbruik 20,5 kWh/vleesvarkensplaats per jaar. 

Het gemiddelde jaarlijks stookolieverbruik op de zeugenbedrijven bedraagt 691 kWh/GAZ (of 69 liter stookolie/GAZ). Let wel: de schommelingen zijn veel groter dan voor het elektriciteitsverbruik. Verschillende aspecten liggen aan de basis daarvan:

• Stallenbouw en isolatie van de stal
• Nieuwbouw stal of verouderde stal
• Wekensysteem
• Rendement (of ouderdom) van de stookolieketel
• Opbouw van het verwarmingsnet
• Type en dimensionering van de ventilatie

Verdeling elektriciteitsverbruik 

Het verbruik van bedrijven verschilt op diverse vlakken. Om daar meer inzicht in te krijgen, werd het elektriciteitsverbruik verdeeld over verschillende verbruiksposten. 

• De gemiddelde verdeling van het elektriciteitsverbruik op een zeugenbedrijf ziet er als volgt uit:
  
  
  
• Het elektriciteitsverbruik op een vleesvarkensbedrijf wordt slechts over drie verbruiksposten verdeeld:
   

Vergelijking verdeling elektriciteitsverbruik

Bij bedrijven waar daglichttoetreding via lichtstroken of grotere glaspartijen voorzien is, bedraagt het verbruik van de verlichting slechts de helft. Bedrijven waar niet voldoende daglichttoetreding is, proberen dat te ondervangen door meer TL-verlichting te plaatsen en die langer te laten branden. Zo bedraagt de lichtintensiteit in de varkensstal tenminste 40 lux gedurende minimum 8 uur per dag en voldoet de stal aan de vereiste.

Op één bedrijf werd beduidend meer elektriciteit verbruikt voor de biggenlampen (118 kWh/GAZ/jaar in plaats van het gemiddelde van 40 kWh/GAZ/jaar). Dat bedrijf gebruikt enkel biggenlampen voor de verwarming van de kraamstal en geen vloerverwarming. Die varkenshouders hebben meer biggenlampen en gebruiken die ook een stuk intensiever om de biggen van eenzelfde warmte te kunnen voorzien. Anderzijds verbruikt dat bedrijf geen stookolie.

Het rendement van de investeringen in frequentiesturing van de mechanische ventilatie vinden we heel duidelijk terug in het energieverbruik. Bedrijven die weinig of geen frequentiegestuurde ventilatie hebben, verbruiken tot 100 kWh/GAZ/jaar elektriciteit voor mechanische ventilatie van de stallen, terwijl dat verbruik daalt tot 44 kWh/GAZ/jaar op bedrijven waar bijna alle ventilatie frequentiegestuurd is.

Onder de noemer “motoren en pompen” worden verschillende energieverbruikers opgenomen: motoren voor de voederinstallatie, pompen voor de verdeling van het water, hogedrukreinigers, pompen voor luchtwassers en compressoren voor de aansturing van balanskooien. Afhankelijk van welke installaties er wel of niet voorzien zijn op het bedrijf, kan het verbruik sterk schommelen. Over het algemeen zien we dat het energieverbruik voor de groep motoren en pompen een stuk hoger ligt dan het gemiddelde op bedrijven met een hoge moderniteits- en automatiseringsgraad.

Op sommige stallen staat een luchtwasser. De toepassing daarvan heeft niet alleen een effect op het energieverbruik onder de noemer “motoren en pompen”, maar ook op het elektriciteitsverbruik van de mechanische ventilatie. Een luchtwasser zorgt namelijk voor een hogere tegendruk op de ventilatoren, waardoor die meer elektriciteit gaan verbruiken.

Ook de compressor voor de balanskooien verbruikt redelijk wat energie op jaarbasis. De verbruiken schommelen tussen 8.000 en 12.000 kWh per jaar.

Evolutie in de tijd 

Als we die nieuwe cijfers uit de kenniscoöperaties vergelijken met de gemiddelde energieverbruikscijfers van vijf jaar geleden, dan zien we een belangrijke verschuiving. Door de sterkere intensifiëring stijgt het totale energieverbruik op de varkensbedrijven, en dat voornamelijk in de zeugenhouderij. Wat de verdeling van het energieverbruik betreft, zien we een daling van het verbruik voor mechanische ventilatie, maar die wordt ruimschoots tenietgedaan door een sterke stijging van het energieverbruik voor de groep motoren en pompen.

Bron: www.inagro.be