Energieverliezen in de vleeskuikenhouderij: ventilatie of isolatie

Door een groeiende wereldbevolking, een stijging van het energieverbruik en een daling van de energievoorraden is het meer dan waarschijnlijk dat de energieprijs steeds verder zal stijgen. Dit heeft een impact op het kostenplaatje van elk bedrijf, dus ook op een pluimveehouderij. Zuiniger omgaan met grondstoffen en energie wordt hierdoor dus steeds belangrijker. In de vleeskuikenhouderij liggen de grootste uitdagingen op het gebied van mechanische ventilatie en de energieverliezen die hiermee gepaard gaan.

Een goede mechanische ventilatie zorgt ervoor dat er verse lucht wordt aangevoerd en dat geproduceerde gassen (CO₂, NH₃, …), vocht en bij hogere temperaturen ook warmte worden afgevoerd. Zo krijg je een stalklimaat waarbinnen de vleeskuikens optimaal groeien. Samen met de lucht en het vocht, verdwijnt er echter bij lagere buitentemperaturen en hoge staltemperaturen ook een grote hoeveelheid warmte uit de stal via de ventilatie. Daarnaast gaat er ook warmte verloren langsheen de wanden en het dak van de pluimveestal.

Simulatie van het energieverlies

Op het Proefbedrijf Pluimveehouderij maken we een simulatie om na te gaan waar deze extra warmteverliezen ontstaan. Ontstaan de extra verliezen door ventilatie of door isolatie? We werken hiervoor met een rekenmodel van Prof. Erik Vranken van het Departement Biosystemen Afdeling Dier en Mens van de K.U. Leuven . Dit model houdt rekening met de groei van de dieren, de warmteproductie van de dieren, de warmteverliezen door de wanden en het dak, de warmteverliezen door ventilatie, de ventilatiebehoefte en de gewenste staltemperatuur (Vranken E., 1999). Daarnaast brengt het ook klimaatfactoren in rekening. Het maakt gebruik van waarnemingen van temperatuur en luchtvochtigheid (per uur) over een referentieperiode van 30 jaar. Uit al deze gegevens berekent het model de hoeveelheid bijverwarming die nodig is gedurende een volledig jaar (kWh).

Deze berekening maken we voor drie verschillende minimumventilatiehoeveelheden:

• minimumventilatie zoals ingesteld op het Proefbedrijf
• minimumventilatie plus 10% (praktijk)
• minimumventilatie plus 40%

en herhalen we voor drie verschillende isolatieniveau’s:

• K-peil 24: stal gebouwd volgens minimale EPB-normen geldend voor industriegebouwen
• K-peil 30: nieuwbouw
• K-peil 40: stal gebouwd volgens de huidige opgelegde isolatienormen

Zo voeren we in totaal negen verschillende simulaties uit. Als referentiepunt gebruiken we het model met een isolatie met K-peil 30 en een ventilatie waarbij de minimumventilatie 10% hoger ligt.

Grootste winst bij ventilatie

Uit de simulaties blijkt dat er zowel via isolatie als via ventilatie nog energiewinst te behalen is. De energiewinst blijkt wel groter te zijn bij een efficiëntere ventilatie. Zeker wanneer je er rekening mee houdt dat de ventilatieverliezen op sommige bedrijven kunnen oplopen tot 40%.  Bovendien is het vaak goedkoper om je ventilatie juist af te stellen dan je stal beter te isoleren.

Tabel 1: Benodigde warmtehoeveelheid op jaarbasis via bijverwarming voor verschillende ventilatie- en isolatiewaarden uitgezet in percentages ten opzichte van referentie (K30 met minimumventilatie +10%).

Het is dus zeker de moeite waard om eerst de ventilatie na te kijken. Een goede werking, afstelling en instelling van de minimumventilatie is in de praktijk immers belangrijk om warmteverliezen te beperken. Kijk dus de instellingen in de computer goed na. Maak een vergelijking van de staltemperatuur met de ingestelde vraagtemperatuur. Meet het toerental en het debiet van de ventilator na, door het ventilatiesysteem te voorzien van debietsturing en meetwaaiers. Zorg er voor, zeker in koudere periodes, dat je de minimumventilatie berekent op het juiste diergewicht en op het juiste aantal dieren, ook na het uitladen.

Conclusie

De ventilatie heeft naast de invloed op warmteverliezen ook een grote invloed op het elektriciteitsverbruik in de vleeskuikenhouderij. Door een goede keuze, afstelling en instelling van de ventilatie, kun je dus ook hier nog op besparen. Daarnaast is een goede isolatie van de stal zeker ook belangrijk.

De uitgebreide mededeling ‘Energieverliezen in de vleeskuikenhouderij: ventilatie of isolatie’ kan je terug vinden op de website van het Proefbedrijf Pluimveehouderij via deze link.

Vranken E. (1999) Analysis and optimisation of ventilation control in livestock buildings, KU Leuven