Hoe organiseer ik de afzet van mijn miscanthus?

Het areaal aan Miscanthus in Vlaanderen stijgt gestaag en bedraagt nu ongeveer 50 ha. De productievelden die aangelegd zijn in de voorbije jaren komen nu in volle productie en tijdens een info-avond op 15 december 2015 werd er stilgestaan bij de vermarkting van Miscanthus in Vlaanderen aan de hand van enkele praktijkvoorbeelden. 

Slim innoveren in de landbouw: hoe netwerken?

Evelien Lambrecht (UGent) lichtte vanuit het project ‘Slim innoveren in de landbouw: hoe netwerken?’ toe wat de mogelijke samenwerkingsverbanden zijn.

Bij het lanceren van een innovatief product verloopt het traject naar de markt niet altijd even vlot. Hierbij zijn contacten met de juiste mensen in de keten noodzakelijk. Dit vraagt de nodige tijd om de juiste contacten te leggen, potentiële partners te screenen, tot goede afspraken te komen. Samenwerking kan klein en operationeel beginnen als een los samenwerkingsverband om daarna uit te groeien tot een formele organisatie. Klein en lokaal (samen)werken met een beperkte regionale impact kan zeer duurzaam zijn. Is de economische opbrengst door het lokaal karakter te gering, dan kan verdere professionalisering zich opdringen. Vragen die zich stellen, zijn: “Hoe kan ik meer en nieuwe klanten bereiken? Hoe regel ik betaalbare en haalbare logistieke stromen? Hoe volg ik dat allemaal op?”.

Voorbeelden uit Wallonië

Als Miscanthus in Vlaanderen een redelijk nieuw verhaal is, dan is dit in Wallonië al een meer uitgebouwde teelt. Laurent Somer kwam een aantal voorbeelden uit Wallonië toelichten. Zo wordt miscanthus door Belcanthus vermarkt onder de vorm van Mulch (www.belcanthus.be).

Verwarmen van bedrijfsgebouwen met eigen geteelde biomassa

Peter Coucke van Hof ter Vrijlegem plantte in 2008 miscanthus aan. In 2014 installeerde hij een biomassaverbrandingsketel om de hoevegebouwen te verwarmen.  Peter Coucke stelt dat 1 ha Miscanthus kan gelijkgesteld worden aan een 6 000 l stookolie equivalent per jaar per hectare. Dit bedrijf zal ook te bezoeken zijn op de Open Energiedag op 11 maart 2016.

Miscanthus als mulch

Ronny Ulenaers, bedrijfsleider van tuinplezier-in-’t klein (Peer), plantte in eerste instantie Miscanthus aan voor verwarming van de eigen gebouwen. De jaarlijkse overschot begon hij kleinschalig af te zetten als mulch bij klanten van zijn bedrijf in tuinonderhoud. De afzet van mulch gebeurt op korte afstand en in bigbags; 80% van de klanten bevindt zich in een straal van 5 km rond zijn bedrijf. Meer recent vermarkt hij miscanthus als strooisel voor paarden. Ronny Ulenaers gebruikt het geoogste strooisel direct zonder ontstoffen of verder opwerken. Bij een nieuwe klant volgt Ronny het strooien en uitmesten van de boxen van dichtbij op, gezien miscanthus zich anders gedraagt dan tarwestro.

Momenteel zijn er geen plannen om bijkomende miscanthus aan te planten, maar kijkt Ronny Ulenaers uit naar miscanthustelers die miscanthus willen leveren aan zijn bedrijf.

Miscanthus in bouwmaterialen

Olivier Ghesquière heeft een bedrijf opgericht dat werkt rond de vermarkting van miscanthusstro richting bouwmaterialen. Hij maakt mengsels van miscanthus met leem en met klei. Momenteel wacht hij op resultaten betreffende de isolatiewaarde.

Voorbeelden van miscanthus voor verschillende toepassingen.

Wat kunnen we leren van onze buitenlandse Miscanthus collega’s?

Hilde Muylle (ILVO) demonstreerde enkele industriële producten op basis van miscanthus, die door een Duits consortium van 3 bedrijven worden geproduceerd. Miscanthus-buscheritz is het bedrijf die miscanthus teelt en verwerkt tot specifieke vezels die als grondstof dienen voor de productie van bouwmaterialen, bloempotten (biofibre.de) of verpakkingsmateriaal (biopacks.de). Meest in het oog springend was de toepassing van miscanthusmateriaal voor 3D-printers (Fasergusswerk.de). Daarnaast is er ook het gebruik van miscanthus als strooisel in pluimveestallen, waarbij de praktijkervaring leert dat er minder letsels zijn (http://www.novabiom.com/fr/miscanthus/usages). Ook wordt miscanthus soms gecombineerd met een kippenuitloop (zie ILVO studiedag 5/2015).

Filip Baecke, bedrijfsleider van Cradle Crops getuigde over hun huidige project, waarbij 70 ha miscanthus in Zeeland afzetzekerheid krijgt bij de papierindustrie, Van Houtum B.V. (maker van cradle to cradle papier).

De kip en het ei

De verschillende getuigenissen waren inspirerend. Het marktpotentieel is er, alleen is het vaak een afstemmen van de vraag en het aanbod. Daarom is een jaarlijkse bijeenkomst van de miscanthustelers interessant om nieuwe opportuniteiten, nieuwe netwerken te creëren. Wenst u op de hoogte gehouden te worden van de activiteiten van dit netwerk, dan kan u zich abonneren op de nieuwsbrief teeltwijs miscanthus. 

Infoavond op 15 december 2015 te Herent, een organisatie van Herent Proefcentrum Vlaams-Brabant in samenwerking met Ugent en ILVO 

Contact: Hilde Muylle - hilde.muylle@ilvo.vlaanderen.be