Vorstbestrijding in de fruitteeltsector

Het FROSTinno onderzoeksproject met steun van het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO, Tetra programma) wil fruittelers helpen bij de keuze van  vorstbestrijdingstechniek en nachtvorstmeetsysteem.

Lente Nachtvorst: de vijand van de fruitbloesem

In de bloesemperiode zijn de talrijke boomgaarden in Vlaanderen op hun mooist, maar tevens op hun kwetsbaarst. Nachtvorst tijdens deze periode in april-mei kan leiden tot onherroepelijke schade met een verminderde opbrengst en/of lagere kwaliteit van het fruit als gevolg. Deze nachtvorst is vaak een lokaal fenomeen, waarbij naast temperatuur en relatieve luchtvochtigheid de windrichting, hoogte, oriëntatie, hellingsgraad en omliggende obstakels zoals bossen, hagen en huizen een belangrijke rol kunnen spelen. Bovendien is de schade-impact ervan dikwijls moeilijk te voorspellen. Accurate, lokale weermetingen en een betrouwbare vorstbestrijdingstechniek kunnen voor de fruitteler vaak het verschil maken tussen een rampzalig en een succes jaar. 

Bestaande vorstbestrijdingstechnieken

Er bestaan reeds een aantal vorstbestrijdingstechnieken, elk met hun eigen voor- en nadelen. Beregening van de bloesems is de meest efficiënte vorstbestrijdingstechniek. Maar met een waterverbruik van meer dan 30 m3/h/ha is dit milieubelastend en vaak moeilijk toepasbaar o.w.v. milieuwetgeving en/of beschikbaarheid van water. Verwarmingstechnieken o.b.v. fossiele brandstoffen zijn vaak energieverslindend en luchtverontreinigend. Passieve oplossingen, zoals bijvoorbeeld het onkruid(incl. gras)vrij houden van de zwarte strook onder de bomen, vergen geen water of energie tijdens de vorstperiode, maar vragen vaak veel mankracht en leveren een mindere beschermingsgraad.

Alternatieven

Binnen het FROSTinno onderzoeksproject dat een samenwerking is tussen Proefcentrum Fruitteelt (pcfruit) en het KennisCentrum Energie (Thomas More Hogeschool) wordt daarom ingezet op mogelijke alternatieve vorstbestrijdingstechnieken of combinaties van bestaande technieken. Zo wordt o.a. gekeken naar de toepasbaarheid van passieve technieken zoals overkapping al dan niet in combinatie met bestaande beregenings- en verwarmingstechnieken en schuim als isolerende laag. Verder wordt ook ingezet op waterbesparende oplossingen bij toepassing van beregeningstechnieken door gerichter en niet continu te beregenen.

Meet- en alarmsystemen

Aangezien nachtvorst vaak een zeer lokaal fenomeen is, is het risicovol voor de fruitteler om zich te baseren op de landelijke of zelfs regionale voorspellingen van bijvoorbeeld het KMI. Een lokaal meetsysteem met alarmfunctie dat de fruitteler waarschuwt bij (kans op) nachtvorst, stelt de teler in staat om op tijd en enkel indien nodig op te treden. Binnen het FROSTinno onderzoeksproject wordt gezocht naar de toepasbaarheid en betrouwbaarheid van zo’n real-time meetsysteem.

Meer informatie

PCfruit
Serge Remy (serge.remy@pcfruit.be)
Bart Vanhoutte (bart.vanhoutte@pcfruit.be)

Thomas More
Jef de Schutter (jef.deschutter@thomasmore.be)