Wanneer kan een eigen windturbine op je bedrijf rendabel zijn? Analyse van enkele typebedrijven

Elk bedrijf is anders. Een analyse van de impact van een eigen windturbine moet dan ook steeds op bedrijfsniveau worden uitgevoerd. Om toch een idee te geven van de haalbaarheid, werden binnen Enerpedia een aantal energie-intensieve ‘bedrijfstypes’ gedefinieerd die als voorbeeld werden doorgerekend. Wanneer op een bepaald bedrijf een keuze moet worden gemaakt, worden er best detailberekeningen voor dat specifieke bedrijf gemaakt om de situatie zo correct mogelijk in te schatten.

Analyse van enkele typebedrijven

Bij de simulaties om de rendabiliteit van windturbines na te gaan, hebben we rekening gehouden met verschillende types kleine en middelgrote windturbines die er op de markt zijn. We hebben 3 types windturbines met elk een ander vermogen in rekening gebracht (15 kWe, 50 kWe en 95 kWe), telkens bij jaarlijkse gemiddelde windsnelheden van 5 m/s tot 7 m/s. We beschikken over gedetailleerde productieprofielen van dergelijke windturbines die we op het gedetailleerde energievraagprofiel van de typebedrijven konden leggen. We hebben de rendabiliteit berekend voor windturbines die met investeringssteun en zonder investeringssteun worden geplaatst. Meer uitleg over steunmaatregelen geven we verder in dit artikel.

Alle typebedrijven besparen op hun energiefactuur door de plaatsing van een windturbine op het bedrijf. Kleine en middelgrote windturbines brengen op door de vermeden aankoop van elektriciteit en door het verkopen van de geïnjecteerde elektriciteit.

Als we meer in detail gaan kijken, kunnen we een aantal tendenzen waarnemen:

• De gemiddelde windsnelheid op jaarbasis is sterk bepalend voor de terugverdientijd. Dit bespreken we verder in dit artikel.
• De terugverdientijden zijn het laagst bij bedrijven die een eerder vlak elektriciteitsvraagprofiel hebben, zoals bijvoorbeeld melkveebedrijven die met robots melken. Een eerder vlak of continu vraagprofiel zorgt namelijk voor een hogere zelfconsumptie van de door de windturbine geproduceerde elektriciteit. 
• De afstemming van het vermogen van de windturbine op het elektriciteitsverbruik van het landbouwbedrijf is ook belangrijk voor de rendabiliteit. Door het schaalvoordeel kost een grote installatie relatief gezien minder dan een kleinere installatie. Maar bij een te groot vermogen zal er meer overschot aan elektriciteit op het distributienet moeten worden geïnjecteerd, met als gevolg een lagere financiële opbrengst. 

Windsnelheid

Een aspect dat we extra willen belichten, is de jaarlijkse gemiddelde windsnelheid op de locatie waar de windturbine gebouwd wordt. De windsnelheid bepaalt zeer sterk de rendabiliteit van de windturbine. Vermogenscurves van windturbines geven dit weer. Onderstaande figuur is een voorbeeld van zo’n vermogenscurve en geeft aan hoe groot de elektrische opbrengst zal zijn voor verschillende windsnelheden. Het vermogen van de wind is evenredig met de derde macht van de windsnelheid. Als de windsnelheid halveert, blijft er maar een achtste van het vermogen over. Verdubbelt de windsnelheid, dan wordt het vermogen acht keer groter. Als de windsnelheid met een kwart toeneemt, verdubbelt het vermogen. De vermogenscurve is specifiek voor elk type windturbine.

De productie kan dus sterk variëren. Bij lage windsnelheden wordt er (te) weinig geproduceerd en moet het bedrijf nog elektriciteit aankopen. Bij hoge windsnelheden wordt er zoveel elektriciteit geproduceerd dat een groot deel zal moeten worden verkocht aan een laag tarief.

Om te weten wat de specifieke lokale windsnelheid voor jouw bedrijf is, moet een windstudie gebeuren waarbij de windsnelheid over een langere periode zal worden gemeten.

Investeringssteun

Naast de verhoogde investeringsaftrek voor niet-forfaitaire bedrijven, zijn er nog andere steunmaatregelen voor de investering in een windturbine op landbouwbedrijven:

VLIF-investeringssteun: sinds 1 oktober 2019 kunnen land- en tuinbouwers aanspraak maken op een VLIF-steun van 40% voor investeringen in nieuwe technologie die sterk bijdraagt aan de klimaatuitdaging. Hieronder vallen ook kleine en middelgrote windturbines. VLIF hanteert een maximaal subsidiabel bedrag van 2 euro per watt. VLIF-steun is niet cumuleerbaar met andere vormen van steun.

Steunprogramma via VEA-call: voor kleine en middelgrote windturbines is er geen exploitatiesteun (groenestroomcertificaten), maar wel een investeringssteun mogelijk. Tijdens verschillende periodes doet het Vlaams EnergieAgentschap een biedoproep (‘competitief tenderingsysteem’):

• Gevraagde steun per jaarlijkse verwachte elektriciteitsproductie
• Projecten worden gerangschikt op basis van de verhouding van de aangevraagde steun ten opzichte van de verwachte jaarlijkse energieopbrengst. Lagere verhoudingen staat beter gerangschikt.
• Tot uitputting steunbudget

Per project is er een steunhoogte van maximum 70% van de in aanmerking komende kosten met een steunplafond van 750 €/MWh (derde call in voorjaar 2020). Voor de berekeningen gaan we uit van een investeringssteun van 500 euro/MWh.

Meer info is te vinden op: https://www.energiesparen.be/call-windturbines

Conclusie

De analyse van de verschillende typebedrijven toont aan dat de lokale windsnelheid, het verbruiksprofiel van je bedrijf en de keuze van het vermogen van de windturbine in grote mate de rendabiliteit van windenergie op je landbouwbedrijf bepalen. Een belangrijk aandachtspunt bij dit laatste is ook de betrouwbaarheid van de technische cijfers van de windturbine (zoals opbrengsten en levensduur) die door de constructeur worden geleverd, liefst met een gecertificeerde vermogenscurve

Hiernaast zijn er nog een aantal andere factoren die een invloed hebben op de haalbaarheid van een windturbine op het landbouwbedrijf. Is het mogelijk om een vergunning te krijgen? Aan welke prijs kan je de windturbine aanschaffen en kan jouw bedrijf hierbij beroep doen op investeringssteun, al dan niet via VLIF? Is er eventueel reeds andere energieproductie op het bedrijf, zoals bijvoorbeeld zonnepanelen? Welk elektriciteitstarief betaal je om elektriciteit aan te kopen en welke prijs krijg je om ogenblikkelijke overschotten op het distributienet te injecteren? 

Het is dan ook belangrijk om rekening te houden met de specifieke bedrijfssituatie om na te gaan of een windturbine interessant is voor jouw bedrijf. Hiervoor is een studie op maat van het bedrijf nodig.

Voor meer informatie kan je terecht bij Laurens Vandelannoote (laurens.vandelannoote@innovatiesteunpunt.be) en Marleen Gysen  (marleen.gysen@innovatiesteunpunt.be)