Investeren in WKK op aardbeienbedrijf interessant?

Warmtekrachtkoppeling (WKK) wordt gebruikt om warmte op te wekken en tegelijkertijd elektriciteit te produceren. Hoewel een gasketel met dezelfde hoeveelheid gas meer warmte kan produceren, moet de elektriciteit nog op een andere manier opgewekt worden. Als we het totale energieplaatje van warmte, elektriciteit (en CO2) bekijken, is een gezamenlijke opwekking van deze energievormen in vele gevallen veel efficiënter.

Wanneer is een WKK interessant?

Men ziet dat WKK een interessante technologie is op bedrijven met een continue en voldoende grote warmtevraag. Binnen de glastuinbouw wordt deze technologie dan ook ruim toegepast in tomatenteelt en paprikateelt. Omwille van evoluerende  teeltschema’s en het streven naar een meer duurzaam energiegebruik, kan een WKK echter ook interessant worden bij glastuinbouwbedrijven met een lagere warmtevraag, zoals bij aardbeiteelt.

De meest gebruikte WKK technologie op glastuinbouwbedrijven bestaat uit een gasmotor die een generator aandrijft, vergelijkbaar met een noodstroom aggregaat. De warmte die de motor produceert (rookgassen, oliekoeling, intercooler) wordt opgevangen en gebruikt in de serre.

Bij de bepaling van de (economische) haalbaarheid van een WKK zijn er 3 belangrijke parameters:

Vermogen

De investeringskost van een WKK is sterk afhankelijk van het vermogen dat de WKK kan leveren. In de praktijk zien we dat de kostprijs per kW daalt naarmate het vermogen groter is.  Dit komt o.a. omdat een aantal onderdelen en kosten zowel bij een grote als kleine installatie noodzakelijk zijn. Grotere motoren realiseren bovendien meestal betere rendementen.  

Daarom kan men stellen dat een minimale oppervlakte nodig is vooraleer een WKK op aardbeibedrijven economisch verantwoord is.
Een samenwerking met naburige bedrijven met warmtevraag, kan de investering ook interessant maken voor de iets kleinere bedrijven.   

Energieopwekking

Hoe meer een WKK effectief gebruikt kan worden, hoe rendabeler de investering wordt. Het aantal draaiuren is met andere woorden een cruciale parameter in de gevoeligheidsanalyse.  Teelten met een doorlopende warmtevraag (ook in tussenseizoen en zomermaanden) lenen zich beter voor een WKK implementatie.  

Energiekost

Het elektriciteitsverbruik verhogen gebeurt bijvoorbeeld wanneer er overgeschakeld wordt naar een belichte teelt. Hierbij moet men wel bewaken dat het belichten van de teelt ook effectief voor een voldoende meerwaarde zorgt.De energiekost is de som van de uitgaven aan brandstof en elektriciteit. Met een WKK worden beide producten geleverd. De energiekost wordt ingeval van WKK sterk bepaald door de aankoopprijs gas en de waarde van de elektriciteit. In de aankoop/verkoop strategie zal het streven naar een grote verhouding tussen elektriciteit en gas leiden tot een beter resultaat. Anderzijds kan de rendabiliteit ook sterk verhogen door de elektriciteit zoveel mogelijk zelf te verbruiken. De kostprijs van energie die geleverd wordt zal (bijna) altijd lager zijn de kostprijs van energie die afgenomen wordt van het net, omdat er rekening gehouden moet worden met distributienettarieven die aan de netbeheerder (eandis/infrax) betaald moeten worden bij gebruik van het net. 

WKK en aardbeiteelt

Door de relatief lage warmtevraag van een aardbeiteelt moet een bedrijf een aanzienlijk verwarmd oppervlak hebben om een aanvaardbaar vermogen te kunnen installeren. Om voldoende draaiuren te hebben zal niet enkel de grootte van het bedrijf belangrijk zijn, maar moet er ook gedurende een lange periode warmtevraag zijn. Een warmtekrachtkoppeling installatie is daarom voornamelijk interessant op bedrijven waar jaarrond geteeld wordt.
De combinatie van belichting en WKK is dan ook een logische keuze bij bedrijven met een belichte aardbeiteelt. De belichting heeft een positief effect op de rendabiliteit van een WKK omdat er flink bespaard kan worden op elektriciteitskosten. Hiervoor moet de WKK wel aangestuurd worden op basis van de lichtsturing, en moet geproduceerde warmte worden gebufferd. Een algemene aanbeveling is dan ook dat voldoende buffercapaciteit wordt voorzien en dat ook de lage-temperatuur-warmte van de intercooler en rookgascondensor benut of gebufferd moet worden. Merk wel op dat een aansturing op basis van belichting zorgt voor minder flexibiliteit om de WKK in te zetten voor netondersteuning.

Tot slot: Wie de investering in een WKK overweegt, mag niet vergeten dat een dergelijke installatie heel wat tijd en opvolging vereist, zowel technisch als economisch (energiemarkt).

Meer info

Bert De Schutter
Herman Marien
KennisCentrum Energie, Thomas More
Bert.deschutter@thomasmore.be
Herman.marien@thomasmore.be